Wat is Depressie?
Iedereen heeft zich wel eens somber gevoeld en niet veel zin gehad in de dingen om zich heen. Vaak is dit na een paar dagen weer over. Maar wanneer deze sombere stemming langer dan twee weken aanhoudt, is er mogelijk sprake van een depressie. Een depressie is een stemmingsstoornis die gekenmerkt wordt door een verlies van levenslust of een zwaar terneergeslagen stemming.
De periode waarin zich deze depressieve symptomen voordoen, wordt een depressieve episode genoemd. Wanneer deze episoden vaker terugkomen, spreken we van een (recidiverende) depressieve stoornis. De laatste decennia is uit onderzoek gebleken dat depressie gezien kan worden als een chronische aandoening, waarbij depressieve episoden zich vaker voordoen. Wanneer het herstel van een depressieve episode onvolledig is, is de kans aanwezig dat zogenaamde 'restsymptomen' blijven bestaan en de kans op een terugval groter is.
Een depressie is te herkennen aan ten minste vier van deze symptomen:
- Gedeprimeerde stemming gedurende het grootste deel van de dag.
- Duidelijke daling van belangstelling in activiteiten die leuk zouden moeten zijn.
- Veranderende eetlust en duidelijke gewichtstoename of gewichtsverlies.
- Verstoord slaappatroon, slapeloosheid of meer slapen dan normaal.
- Veranderingen in activiteitenniveaus, rusteloosheid of zich beduidend langzamer bewegen dan normaal.
- Vrijwel alle dagen vermoeidheid of energieverlies.
- Gevoel van schuld, hulpeloosheid, bezorgdheid, en/of vrees.
- Verminderde capaciteit om zich te concentreren of besluiten te nemen.
- Suïcidale gedachten.
Het aantal symptomen is een veelgebruikte maat voor de ernst van depressie. Onderscheiden worden licht (4-5 symptomen), matig (6-7) en ernstig (8-9).
Vaak zijn er meerdere omstandigheden die een rol spelen in het ontstaan van een depressie. De aanleidingen kunnen divers zijn. Het kunnen bepaalde gebeurtenissen in het leven zijn, zoals het verlies van een dierbare, het stuklopen van een relatie, het verlies van werk, huis, etc. Daarnaast kan persoonlijkheidsproblematiek, maar ook bijvoorbeeld lichamelijke klachten, een aanleiding voor een depressie zijn. 1 op de 4 vrouwen en 1 op de 5 mannen krijgt gedurende het leven te maken met een depressie.
Behandeling van depressie met cognitieve gedragstherapie en hartcoherentietraining
Cognitieve gedragstherapie is een van de meest toegepaste behandelvormen in Nederland. Deze vorm van therapie kan goed bij depressieve klachten worden toegepast. Het biedt een goed alternatief voor behandeling met medicijnen. Cognitieve gedragstherapie pakt het probleem aan bij de bron en bestrijdt niet alleen de symptomen.
Binnen de cognitieve gedragstherapie wordt er vanuit gegaan dat het niet de situatie zelf is dat tot bepaalde gevoelens en gedragingen leidt, maar dat dit wordt veroorzaakt door de interpretatie van die situaties. Oftewel; iemand zijn gedachten (cognities) over een bepaalde gebeurtenis. Deze interpretaties en denkpatronen kunnen leiden tot depressieve gevoelens. Vaak komen ze onbewust en automatisch en lijkt het depressieve gevoel vanuit het niets te ontstaan.
Tijdens de cognitieve gedragstherapie worden de denkpatronen die verband houden met de depressie in kaart gebracht. Er wordt geleerd zich bewust te worden van de negatieve gedachten. Vervolgens wordt geleerd om deze gedachten af te wegen en te beoordelen of de gedachten wel terecht en passend zijn voor de situatie. Zo kan het zijn dat er een heel andere kijk op dingen ontstaat. Dit kan weer leiden tot minder depressieve gevoelens.
De behandeling van depressie wordt ondersteund door hartcoherentietraining. Hartcoherentietraining is een ademhalingstechniek die relatief eenvoudig is aan te leren. Diverse studies tonen veelbelovende resultaten over de effectiviteit. De training zorgt ervoor dat de balans in het lichaam weer terugkomt en zorgt voor stabiliteit tijdens stressvolle momenten.
Behandeling bij de GGZ Groep
De GGZ Groep biedt een bijzondere behandeling voor depressie aan door de cognitieve gedragstherapie te combineren met hartcoherentietraining. Op deze manier bekijken wij uw probleem op meerdere manieren en richten wij ons zowel op de psychische als de lichamelijke component van uw klachten. Bij diverse angst- en paniekstoornissen, depressie en slaapproblemen levert deze combinatie goede resultaten op.
Ons doel is om onze zorg laagdrempelig en toegankelijk voor iedereen te houden. Naast het verminderen van de klachten streven wij ernaar de kwaliteit van uw leven te verhogen.
In de meeste gevallen wordt de behandeling volledig vergoed
Aangezien onze behandeling bestaat uit bewezen effectieve behandelmethoden wordt de behandeling bij de GGZ Groep in de meeste gevallen volledig vergoed door uw zorgverzekeraar.
Met de meeste zorgverzekeraars heeft de GGZ Groep een contract afgesloten waardoor de behandeling 100% vergoed wordt indien u in bezit bent van een verwijsbrief. Ook indien er geen contract is afgesloten komt u in aanmerking voor vergoeding maar dan meestal een lager percentage.
Heeft u nog vragen? Bel ons op ons gratis nummer: 0800-GGZ GROEP (0800-449 4763 Op werkdagen van 09:00 tot 17:00 bereikbaar U kunt hier ook ons gratis informatiepakket aanvragen
Voor meer informatie over de depressie bezoekt u onze depressie website www.depressie.nl
Verschillende soorten depressie
Depressieve stoornis
De 'gewone' depressie wordt ook wel een depressieve stoornis of unipolaire depressie genoemd. Van de vorm van depressie is sprake als voor iemand langere tijd voortdurend somber en neerslachtig is. Een periode waarin zich depressieve symptomen voordoen, wordt een depressieve episode genoemd. Blijft het bij één episode dan wordt gesproken van een eenmalige stoornis. Herhalen de episoden zich dan wordt de depressieve stoornis recidiverend genoemd.
Seizoensgebonden Depressie
Meer dan 1,2 miljoen Nederlanders hebben in meer of mindere mate last van depressieve gevoelens tijdens het najaar, de winter of het vroege voorjaar. De winterdepressie toont op veel punten overeenkomsten met een 'gewone' depressie. Alleen is er geen sprake van vermindering van eetlust, maar juist van veel eten (vaak met gewichtstoename tot gevolg). Een ander verschil is dat de winterdepressie gebonden is aan een bepaalde periode en vaak terugkeert. Vooral vrouwen tussen de 13 en 55 jaar zijn gevoelig voor een winterdepressie. Een winterdepressie is over het algemeen goed te behandelen met lichttherapie.
Dysthymie
Gaan de depressie gevoelens niet over? Dan kan er sprake zijn van een chronische depressie. Een andere naam hiervoor is dysthymie. Bij iemand met dysthymie is er sprake van een depressieve stemming gedurende het grootste deel van de dag. De depressieve stemming is meer dagen wél dan niet aanwezig en de depressie houdt minstens twee jaar aan. De ernst van de depressie is vaak minder erg dan bij een 'gewone' depressie, maar het feit dat deze depressie chronisch is, maakt deze stoornis juist zo zwaar. Van de Nederlandse volwassen bevolking heeft 1,3% wel eens last gehad van een chronische depressie.
Bipolaire Stoornis
Een bipolaire stoornis is een benaming voor manische depressie. Wanneer iemand naast periodes van depressie ook periodes van een uitzonderlijk opgewekte stemming ervaart, spreken we van een bipolaire stoornis. In deze opgewekte periode (manische episode) is iemand uitgelaten, energiek, heeft hij weinig slaap nodig, heeft hij het gevoel de hele wereld aan te kunnen en razen de gedachten vaak door hem heen. Zijn omgeving kan de persoon vaak moeilijk volgen en iemand als druk ervaren. Vaak is er in deze periode ook sprake van zelfoverschatting of geeft iemand zoveel geld uit dat hij in de financiële schulden komt. De gevolgen van zijn gedrag kan iemand tijdens een manische episode maar moeilijk overzien. Beide stemmingen, de depressie en manie, kunnen geleidelijk ontstaan, maar ook binnen een dag opkomen. In welke volgorde dat gebeurt en hoe lang de stemmingen aanhouden, verschilt sterk van persoon tot persoon. 1,3% van de volwassen Nederlanders krijgt in zijn leven te maken met een bipolaire stoornis.
Post-partum Depressie
Na een bevalling maakt de moeder veel verandering door, zowel lichamelijk als hormonaal, maar ook emotioneel en sociaal. Een kind krijgen is een ingrijpende gebeurtenis en de jonge moeder wordt geconfronteerd met een grote mate van verantwoordelijkheid en zorg. Geen wonder dat veel jonge moeders de eerste dagen na de bevalling last krijgen van spontane huilbuien, snel geïrriteerd en prikkelbaar zijn en last hebben van slaapproblemen. Dit wordt ook wel de babyblues genoemd. Maar liefst 50 tot 80% van alle jonge moeders heeft hier last van. Bij de meesten gaat dit echter na een paar dagen weer over. Sommige vrouwen blijven zich echter maandenlang somber voelen. Jonge moeders met deze klachten hebben een postpartum depressie (postnatale depressie).
Oorzaken van Depressie
Kwetsbaarheid speelt een rol bij het ontstaan van depressie. Dit kan erfelijke kwetsbaarheid zijn, maar ook kwetsbaarheid die in de loop van de jaren is aangeleerd door interactie met mensen in uw omgeving. Daarbij kunnen negatieve ingrijpende gebeurtenissen ('life events') een vergroot risico vormen bij het ontstaan van stemmingsstoornissen.
Genetische factoren
Uit tweelingonderzoek is bekend dat als één helft van een eeneiige tweeling aan een stemmingsstoornis lijdt, er 65% kans is dat de andere helft van de tweeling ook een stoornis heeft. Bij twee-eiige tweelingen is deze kans 14%. Daarnaast hebben kinderen van ouders met een depressie bijna drie keer zoveel kans zelf een depressie te ontwikkelen. Ook al heeft iemand aanleg; het is niet gezegd dat diegene daadwerkelijk een depressie ontwikkelt. Of een genetische aanleg uitmondt in een depressie heeft óók te maken met omgevingsfactoren.
Sociale- en omgevingsfactoren
Verliezen, vernederingen of andere traumatische gebeurtenissen zijn voorbeelden van sociale en omgevingsfactoren die aanleiding kunnen zijn voor een depressie. Sociale afwijzing en het wegvallen van sociale steun kunnen ervoor zorgen dat iemand in een sociaal isolement terecht komt. Depressief gedrag kan zich uitbreiden bij iemand die sociaal niet erg actief is. Hierdoor ontstaat een vicieuze cirkel die de depressie in stand houdt.
Chemische ontregeling
De chemische stoffen in het menselijk brein heten neurotransmitters. Deze komen vrij rond de communicatie tussen hersencellen. Antidepressiva grijpen in op de chemische ontregeling in de hersenen en zijn bedoeld om de stemming positief te beïnvloeden. Het is bekend dat bepaalde neurotransmitters, zoals serotonine en noradrenaline, minder voorkomen bij depressieve mensen in bepaalde hersengebieden.
Cognitieve theorie
Als gevolg van bijvoorbeeld negatieve ervaringen in de jeugd kunnen negatieve overtuigingen over het zelf ontstaan. Hierdoor ontstaat er een kwetsbaarheid voor depressie. Door belastende situaties op latere leeftijd kunnen deze overtuigingen worden geactiveerd. De negatieve kijk op het zelf kan resulteren in gevoelens van inadequaatheid, waardeloosheid en tekortschieten. Een negatieve kijk op de toekomst uit zich in hopeloosheid en apathie. Zo vormen de negatieve overtuigingen een bron van depressieve emoties, overtuigingen en gedrag.
Hormonale ontregeling
Hormonale ontregeling is gerelateerd aan chemische ontregeling in het brein. De hypofyse (kleine klier in de hersenen die zorgt voor de hormoonproductie) speelt een centrale rol in de hormonale huishouding en beïnvloedt onder andere de schildklier, de bijnieren en de geslachtsklieren. Bij sommige mensen met depressie wordt in het bloed een verhoging van het stresshormoon cortisol gevonden. Cortisol wordt door de bijnierschors geproduceerd. Een verhoogde cortisolproductie wijst op een heftige reactie op stressoren. Ook andere hormonale systemen zijn betrokken bij de stemming.
